چراغ سبز دوست روسیه به ایران در دقیقه ۹۰

چراغ سبز دوست روسیه به ایران در دقیقه ۹۰

ایران به‌واسطه موقعیت ژئوپلیتیکی بی‌نظیر خود، در چهارراه شرق و غرب، و شمال و جنوب آسیا قرار گرفته است. این مزیت جغرافیایی اگرچه ظرفیت بالقوه‌ای برای تبدیل کشور به یک هاب ترانزیتی منطقه‌ای ایجاد کرده، اما بالفعل کردن آن نیازمند تفاهمات و همکاری‌های گسترده با سایر کشورها در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت است.

در دنیای امروز، حمل‌ونقل تنها یک موضوع لجستیکی نیست، بلکه بخشی حیاتی از دیپلماسی اقتصادی کشورها محسوب می‌شود. مسیرهای ترانزیتی، قراردادهای حمل‌ونقل دوجانبه و چندجانبه، تعرفه‌های ترجیحی، و تسهیل‌گری‌های گمرکی همگی از عناصر کلیدی رقابت اقتصادی در جهان به شمار می‌روند. در این چارچوب، ایران برای فعال‌سازی کامل ظرفیت‌های ترانزیتی خود نیاز دارد تا با کشورهای همسایه و همچنین اقتصادهای بزرگ آسیایی و اروپایی تفاهم‌نامه‌هایی جامع، پایدار و منافع‌محور امضا کند.

یکی از مهم‌ترین پروژه‌هایی که این نیاز را به‌شدت پررنگ کرده، کریدور شمال-جنوب است که قرار است بندر چابهار را از طریق ایران به روسیه و اروپا متصل کند. همچنین مسیرهای شرقی-غربی نظیر کریدور چین-قزاقستان-ایران، بخشی از طرح کمربند و جاده چین (BRI)، می‌تواند ایران را به یکی از شاه‌راه‌های اصلی مبادلات کالا در آسیا تبدیل کند.

از سوی دیگر، همکاری‌های حمل‌ونقلی در قالب تفاهم‌نامه‌های ریلی، هوایی و جاده‌ای با کشورهای منطقه مانند عراق، ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان، پاکستان و افغانستان می‌تواند علاوه بر تسهیل مبادلات اقتصادی، در راستای افزایش همگرایی سیاسی و امنیتی منطقه‌ای نیز نقش‌آفرینی کند. زیرا هر چه مسیرهای حمل‌ونقلی بین کشورها گسترده‌تر و پرکاربردتر باشد، سطح وابستگی متقابل بالاتر رفته و احتمال ایجاد تنش‌های سیاسی یا اقتصادی نیز کاهش می‌یابد.

در کنار این موارد، نباید از ظرفیت‌های بنادر جنوبی و خطوط راه‌آهن ایران نیز غافل شد. توسعه زیرساخت‌های بندری و ریلی، زمانی مؤثر خواهد بود که با کشورهایی که بازار هدف یا مبدأ کالا هستند، توافقاتی شفاف و اجرایی صورت گیرد. به بیان دیگر، هر سرمایه‌گذاری داخلی در بخش حمل‌ونقل، نیازمند پشتوانه‌ای از توافقات بین‌المللی است تا مسیر توسعه را هموار سازد.

در نهایت، تفاهمات حمل‌ونقلی ایران با سایر کشورها نه‌تنها یک الزام اقتصادی بلکه یک ابزار راهبردی برای تقویت جایگاه ژئوپلیتیکی و کاهش اثر تحریم‌ها و فشارهای خارجی است. در جهان پررقابت امروز، کشوری که نتواند در زنجیره جهانی لجستیک، سهم قابل توجهی داشته باشد، لاجرم از بسیاری از فرصت‌های اقتصادی و دیپلماتیک نیز بی‌بهره خواهد ماند.

مدیرعامل راه‌آهن ایران در حاشیه سومین اجلاس بین‌المللی حمل و نقل به مینسک، سند توسعه همکاری‌های ایران و بلاروس از طریق گذرگاه ریلی شمال – جنوب را امضا کرد.

جبارعلی ذاکری مدیرعامل راه‌آهن ایران که برای شرکت در سومین اجلاس بین‌المللی حمل و نقل به مینسک پایتخت کشور بلاروس سفر کرده بود، در حاشیه این نشست، سند توسعه همکاری‌های ایران و بلاروس از طریق گذرگاه ریلی شمال – جنوب را امضا کرد.

مدیرعامل راه‌آهن ایران در این راستای این توافق‌، گفت: طرفین موافقت کردند که طی برنامه‌ای ظرفیت ترانزیتی هر دو کشور و بارهای بین‌المللی از طریق ریل افزایش یابد.

همچنین در ادامه توافق ایران و بلاروس، علیرضا صانعی سفیر ایران در بلاروس با اشاره به اهمیت توسعه زیرساخت‌ها در روابط دوجانبه اظهار کرد: امکان ندارد روابط بین دو کشور بدون آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم توسعه یابد.

وی با اشاره به توافقات صورت‌گرفته میان ایران و بلاروس گفت: تاکنون دو موافقت‌نامه مهم در حوزه حمل‌ونقل امضا و اجرایی شده که نقش مؤثری در تسهیل همکاری‌های دوجانبه دارد. همچنین پرواز مستقیم بین دو کشور از ضرورت‌های توسعه روابط است.

یکی از موانع توسعه مناسبات اقتصادی و گردشگری بین ایران و بلاروس در حال حاضر نبود پرواز مستقیم بین مینسک و تهران است. راه‌اندازی پرواز مستقیم می‌تواند به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های اساسی در گسترش تعاملات اقتصادی و تجاری عمل کند.

همچنین، بلاروس از اعضای اصلی اتحادیه اقتصادی اوراسیاست و ایران نیز به‌عنوان عضو ناظر در این اتحادیه حضور دارد، بر همین اساس زیرساخت‌های لازم برای بهره‌مندی از معافیت‌های گمرکی و تسهیلات تجاری میان دو کشور فراهم شده است.

منبع: مهر